Informatiebijeenkomsten
Erfgoed kan onderdeel kan zijn van de oplossing. Denk aan kennis van het historische watersysteem, het benutten van verloren lokale gebruiken en accepteren dat je soms natte voeten hebt. Wij waren in onze verstedelijkte delta gewend aan het meebewegen met veranderende omstandigheden. Dit meebewegen is essentieel voor de toekomst.
Een voorbeeld van deze historische kennis benutten is uitgewerkt voor de Randstad in een onderzoek naar de historische watersystemen.
In dit meest dichtbevolkte gebied van Nederland neemt de kans op overstromingen toe, blijft de bodem dalen en zijn de huidige dijken te laag om de stijgende zee buiten te houden. Uit onderzoek naar historische kaarten en traditioneel waterbeheer bleek dat veel historische watergangen zijn gedempt en slotenpatronen zijn verdwenen.
Pas als je begrijpt hoe een landschap en het watersysteem zijn ontstaan en hoe dat laatste werkt, kan je de goede keuzes maken voor de toekomst.
Dit soort kennis, maar ook bijvoorbeeld kennis over historisch management van heerlijkheden en landgoederen kunnen nu bijdragen aan de inrichting van landschappen in transitie naar duurzaamheid. Erfgoed wordt hierbij niet gezien als hinderpaal of als “iets om op te passen” maar als integraal onderdeel van het landschap en als (kennis)bron voor de transitie opgaven.
Thema: Historie
Sessieleiders: Menne Kosian
Welke mogelijkheden zijn er voor natuurpositieve rivierinrichting en -beheer waarmee KRW en Natura 2000 doelrealisatie gerealiseerd wordt? WWF, Stroming en ARK schetsen hoe dat zou kunnen met een dijken- en rivierbodemaanpak gecombineerd met herinrichting van de uiterwaarden. Vervolgens gaan we met u in gesprek over hoe zo’n aanpak zich verhoudt met de nu geldende praktijk, kaders en wettelijk kader? Zitten er belemmering in bijvoorbeeld in het huidige vegetatiebeheer, rivierkundig beoordelingskader en Waterwet die het zicht op zo’n transitie belemmeren?
Thema: Natuur
Sessieleiders: Bas Roels (WWF), Bart Beekers (ARK)
Het wordt steeds drukker op en rondom het water dit vraagt om een andere aanpak samen met de gebruikers van het water. Dat is de kern van EU-programma Connected River.
An EU-funded transnational innovation project which aims to tackle challenges related to shared waterfronts and waterways.
Waterways and waterfronts are vital for the economy, ecology, and quality of life in the North Sea region. However, their changing and increasing shared use causes a decrease in safety, accessibility, and liveability. Connected River addresses those issues by mobilizing multi-stakeholder ecosystems, conducting user centric, agile innovation, and accelerating the uptake of digital/smart solutions.
Connected River Connected River | Interreg North Sea
Thema: Gebruiker centraal
Sessieleiders: Benno Bultink (Rijkswaterstaat), Roos Sebregts (gemeente Nijmegen)
Binnen een contractuele experimenteerruimte (zgn. Leerruimte) in een onderhoudscontract staan BAM Infraconsult, Van den Herik, Deltares, Beeliners, Aquatic Drones en Rijkswaterstaat voor verdere ontwikkeling van een flexibele krib met zogeheten Xstream-blokken. Dit is een circulair, modulair en klimaat adaptief systeem.
Na een eerste test in 2019 waarin de stabiliteit is aangetoond, is nu in de IJssel bij Kampen een volwaardige krib aangelegd, die gemonitord zal worden op onder andere stabiliteit, effecten op de bodemligging, ruwheid, effecten ecologie en duurzaamheid van de nieuwe betonmengsels. De blokken worden nu ook overwogen voor andere toepassingen, zoals op de Pannerdense kop.
Thema: Innovatie
Sessieleider: Yuri Wolf (Rijkswaterstaat) en Bas Reedijk (BAM)
We kunnen er niet langer omheen: toenemende bodemerosie, extremere hoge en lage rivierafvoeren en zeespiegelstijging. Onze riviersystemen veranderen en diverse functies hebben daar nu al last van. Het is twee voor twaalf en dat merken we binnen Rivers2Morrow. Want wat betekent het voor onze leefbaarheid naast de rivieren, de scheepvaart en de staat van de Nederlandse natuur als we geen maatregelen nemen? Onderzoek naar natuurlijke dynamiek, veranderende afvoerverdeling en hoe deze te beïnvloeden zijn nu belangrijker dan ooit.
Thema: Internationale samenwerking
Sessieleiders: Evelien van Eijsbergen, Ralph Schielen
De rivieren vervoeren al eeuwen water en zand. Het beheersen van al dat water en zand was 225 jaar geleden de aanleiding om Rijkswaterstaat op te richten. Met deze presentatie zit je dus letterlijk in de kraamkamer van Rijkswaterstaat. De hoeveelheid zand in de rivier is van groot belang, het bepaalt de loop van een rivier. Anno 2023 zien we als Rijkswaterstaat een tekort aan zand in de rivieren. Het heeft belangrijke gevolgen nu en op termijn. Zo daalt bijvoorbeeld de rivierbodem. De rivierwaterstanden bij droogte dalen daardoor extra snel, zeer onwenselijk voor Nederland als je ook de klimaateffecten er nog eens bij neemt. Er zijn tal van voorbeelden, die te maken hebben met een tekort aan zand in de rivieren. Wil je meer weten over de oorzaken en de aanpak van het zandtekort in de rivieren door Rijkswaterstaat? Kom dan naar deze presentatie.
Thema: Rivierbodemerosie
Sessieleiders: Rico Tönis (Rijkswaterstaat), Pim Neefjes (Rijkswaterstaat)
De actuele en toekomstige klimaatveranderingen hebben allerlei effecten op de ecologie van onze rivieren. De afvoerpatronen veranderen, waardoor (grond)waterstanden anders uitpakken. Door de stijgende water- en luchttemperatuur veranderen de kansen voor allerlei soorten en soortgroepen. Wat zijn die effecten en kunnen we ze sturen door adaptieve maatregelen?
Thema: Natuur
Sessieleider: Martijn Dorenbosch (Waardenburg Ecology)
De Programmatische Aanpak Grote Wateren ambieert voor 2050 toekomstbestendige grote wateren met hoogwaardige natuur die goed samengaat met economische dynamiek. Voor de Gelderse poort is een van de aanleidingen de verdroging door onder andere klimaatverandering. Dit vraagt om een transitie naar een robuust en toekomstbestendig riviersysteem. In deze sessie laten we zien welke ingrediënten nodig zijn om een transitie tot stand te brengen. We bespreken een voorbeeld van transitie naar natuurinclusieve landbouw.
Sessieleiders: Fleur Oppelaar (Rijkswaterstaat), Eric ten Cate (Rijkswaterstaat), Wilco Nieuwenhuis (Agrariër)