Programma
09.00 uur |
Registratie & ontvangst |
09.30 uur |
Plenaire opening |
11.00 uur |
Korte pauze |
11.15 uur |
Deelsessies |
13.00 uur |
Lunch |
13.45 uur |
Deelsessies |
15.15 uur |
Korte pauze |
15.30 uur |
Plenaire afronding |
17.00 uur |
Borrel |
17.30 uur |
Einde bijeenkomst |
Deelsessies
Safespace voor dat wat we normaal niet zeggen
Zeg wat je niet durft te zeggen, en ontdek de ruimte die je dan maakt.
Val door de mand…in korfbal is het een doelpunt.
Laat de moed zakken…anders wordt ze hoogmoed.
We zijn allemaal de hele dag veel energie kwijt aan de angst om te falen, de angst om te voelen wat we niet willen voelen, de angst om te zeggen wat we echt denken.
Maar wat als we nou n’s onze kwetsbaarheid durven toelaten?
Scheelt dat niet heel veel gedoe en levert dat niet heel veel schoonheid waarachtigheid en nieuwe inzichten op? Laura van Dolron theatermaker en stand-up filosoof wordt ook wel de koning van de kwetsbaarheid genoemd. Al jaren staat zij in theaters en gebruikt zij het podium niet om te doen alsof maar juist om oprecht te zijn. “Als ik deel wat er echt speelt merk ik altijd dat dat me zo veel sterker maakt, merk ik altijd dat schaamte is als een vampier, ze kan niet tegen licht als je haar in het licht zet verandert ze.” Ik geef geen workshop maar maak een veilige ruimte waarin we kunnen voelen hoe het is om ons uit te spreken om ons te laten zien, om een echt antwoord te geven op de vraag “Hoe gaat het?”. Ik gebruik daarbij mijn jaren lange ervaring als theatermaker, schrijver stand-up filosoof, mijn kennis van gespreksvormen die ons uitdagen voorbij onze meningen te gaan, en dat te zeggen wat we “zoeken” in plaats van wat we “vinden”…
Muzikant Frank van Kasteren en activist Mark Kulsdom zijn er om mij bij te staan in al hun eerlijkheid en menselijkheid.
Kom en neem ze mee je somberte je schaamte en je weerstand. Merk dat ze lichter worden als ze het licht zien.
Kom…deel jezelf, en val door de mand.
Ik vang je, met plezier.
Laura.
De Nulde kamer
De Tweede Kamer controleert de regering en maakt wet- en regelgeving. De Eerste Kamer heeft tot taak om toe te zien op de kwaliteit van de wetgeving. Allebei belangrijke instituten in onze democratie. Maar wie houdt eigenlijk in de gaten of de inrichting van onze democratie zelf nog wel toegesneden is op de samenleving in deze tijd? Daarvoor bedacht de Afdeling Buitengewone Zaken de Nulde Kamer. In de Nulde Kamer worden ideeën ontwikkeld, voorstellen gedaan en experimenten bedacht om de democratie te verbeteren. Tijdens Wijs naar de Wet houdt de Nulde Kamer zijn eerste zitting, waarin we gaan ontwerpen aan de vorm en werking van de Nulde Kamer zelf.
Werksessie Participatieve Waarde Evaluatie (PWE)
Tijdens Wijs naar de Wet 2024 kun je aansluiten bij de werksessie voor de Participatieve Waarde Evaluatie (PWE). Een raadpleging onder een representatieve groep Nederlanders op basis van de PWE methodiek rond een aantal ethische dilemma’s kan rijksambtenaren meer mandaat en legitimiteit geven om in een ethisch dilemma met zelfvertrouwen een keuze te maken.
De essentie van een PWE is dat een keuzesituatie wordt nagebootst – in dit geval een keuzesituatie van een rijksambtenaar. Een representatieve groep inwoners geeft vervolgens een advies aan de rijksambtenaar wat hij/zij zou moeten doen in deze situatie. Daarna onderbouwen de inwoners hun advies. Op basis hiervan leer je over de voorkeuren, waarden en zorgen van (verschillende groepen) inwoners. Tijdens deze ochtend gaan we een eerste onderzoeksvoorstel met elkaar bespreken en verder aanscherpen zodat het onderzoek daarna uitgezet kan worden. Dit doen we onder leiding van de onderzoekers van de TU Delft die de PWE hebben ontwikkeld. Naast een aantal vrije plekken voor deze sessie zit je aan tafel met de mensen uit de ambtelijke werkpraktijk die het onderzoek gaan uitzetten en de resultaten willen gebruiken voor hun werk.
Cliëntenraad
Hoe is het om in jouw schoenen te staan? Daar draait het om in de dialoogsessie. We gaan met elkaar in gesprek vanuit het leven van de ander. Het leven waar de beleid wordt gemaakt of beleid wordt ondervonden. In deze sessie kunnen ambtenaren en mensen die in armoede leven of hebben geleefd met elkaar in gesprek met de bedoeling de nieuwsgierigheid aan te wakkeren. Wat kunnen we van elkaar leren en hoe kunnen we samen zorgen dat dit normaal wordt?
The Fringe
Een filosofisch café is een gesprek waar mensen samenkomen om een filosofische vraag te onderzoeken. Iedereen moet kunnen deelnemen; je hebt geen voorkennis nodig en last minute deelnemers zijn ook welkom. Het uitgangspunt is dat iedereen wijsheid in zich heeft, maar dat die vaak nog geboren moet worden.
Het thema dat centraal staat bij het filocafé Wijs naar de Wet is de vraag ‘Wat is een goede ambtelijke dienst?’. En misschien zijn er vragen die over het thema gaan, maar dan net een beetje anders. Zoals: Wanneer moet je doen wat de minister vraagt? Of: Kun je de waarheid zeggen? Ben je verantwoordelijk voor een goede ambtelijke dienst?
Het filocafé biedt ruimte om vragen te onderzoeken. Vragen die niet zo makkelijk zijn, misschien zelfs een beetje raar. Voorwaarde is wel dat je een moment had waar die vraag relevant was, een concrete ervaring.
Het filocafé werd in 1992 geïntroduceerd op de Place de la Bastille in Parijs. De stichter en moderator was filosoof Marc Sautet (1947-1998). Hij leidde elke zondag om 11 uur filosofische bijeenkomsten in Café de Phares en maakte filosofie daarmee voor iedereen toegankelijk. Voorkennis was niet nodig. ‘Want, denken is gratis’ zo redeneerde Sautet. De filocafé’s verliepen steeds hetzelfde. Aanwezigen brachten een vraag of een stelling in en dan werd dan op democratische wijze gestemd welke vraag of stelling onderzocht werd.
Begin 2023 is de gewijzigde tekst van de ambtseed voor rijksambtenaren vastgesteld. Dit was een wens van de Tweede Kamer. Ook ambtenaren zelf ervaren de huidige eed als verouderd en moeilijk te begrijpen. Om die laatste reden is de nieuwe eed ook toegankelijker opgeschreven.
In de nieuwe tekst staat expliciet dat ambtenaren werken in het algemeen belang voor de samenleving. Ook kregen open(baar)heid en transparantie een plek. Hoe ziet dit eruit in de praktijk? In de eed-kamer kun je met elkaar in gesprek over de nieuwe ambtseed. En je kunt je eed vernieuwen. Waar ga jij je voor inzetten als ambtenaar?
Nieuw in Nederland is dat vandaag ook niet-ambtenaren een eed mogen afleggen. Hoe wil jij je als burger aan de samenleving verbinden?
In 2023 verschenen de eerste twee afleveringen van de serie Hallo Hannah. Ambtenaren vertellen daarin over de inhoud van het werk, momenten waarop ze aarzelden over hun eigen goede handelen, en het bewaken van de eigen grenzen. Deze verhalen worden geplaatst in de context van het denken van Hannah Arendt. In de nieuwe aflevering gaat het over openbaarheid en transparantie. Hoe kan het dat veel ambtenaren aarzelden of ze hier in alle openheid over konden praten?
Productie en creatieve invulling zijn van Firma MES, gespecialiseerd in documentair theater over maatschappelijke onderwerpen, zoals De Affaire podcast Oksigen en theaterproducties als De Gijzeling en Rishi. In hun voorstellingen belichten ze meerdere perspectieven op een verhaal. Een oordeel laten ze vervolgens aan de kijker of luisteraar. Het maken van de podcastserie Hallo Hannah inspireerde Firma MES tot het maken van de voorstelling De Vierde Macht, die in september 2023 in première ging.
Stel je voor dat je in elk overheidskantoor rechtsaf kan om iets te halen. Een nieuw paspoort bijvoorbeeld. En dat je linksaf kan om iets te brengen. Zoals een idee voor een bestemming van een leegstaand gebouw. Wat vraagt dat van een goede ambtelijke dienst? En van een goede ambtenaar? Welke regels zouden daarbij kunnen helpen? Een hosselpotje misschien voor alle ambtenaren, of elke ambtenaar is aanspreekpunt voor één maatschappelijk initiatief, of maximaal 6 uur vergaderen per week… er is nog veel meer mogelijk. Welke regel wil jij adopteren?
Meer weten over het werk van Floor en Teun? Kijk eens op www.stadmakersonline.nl of lees hun boek Een wereld van gemeenschappen
Weet jij wat er allemaal gebeurt binnen de rijksambtenarij? Weet je dat een rijksambtenaar zorgt voor de biodiversiteit op de heide waar jij in het weekend wandelt? Of dat het een rijksambtenaar is die bezig is met de veiligheid van onze vaarwegen? Het Hannah Arendt Podium wilde het werk van rijksambtenaren eren door de verscheidenheid in beeld te brengen. Het resultaat is een serie foto’s en teksten van rijksambtenaren zelf, waarmee een inkijkje wordt gegeven in de dingen die je normaal gesproken niet ziet.
In debat: Wat is een goede overheid?
De overheid moet beter is een breed gedragen opvatting. Dat veronderstelt dat er een beeld te scheppen valt van wat dan een goede overheid is.
Het ontbreekt de overheid aan gezag, aan kennis, responsiviteit en oplossend vermogen. De overheid is niet vertrouwenwekkend, levert geen maatwerk of menselijke maat.
Tegelijkertijd gaan er stemmen op dat we wel heel veel verwachten van de overheid, of dat de overheid zich te veel bemoeit met onze persoonlijke levens.
Wat maakt een overheid tot een goede overheid?
Van ambtenaren die bij de overheid werken, verwachten we dat ze tegenspraak leveren en opkomen voor het maatschappelijk belang. Dat ze bij de ontwikkeling en uitvoering van beleid niet alleen oog hebben voor rechtmatigheid maar dat dit beleid ook rechtvaardig uitpakt.
In de praktijk blijkt dit nog niet zo eenvoudig. Want hoe verhouden ambtenaren en ambtelijke organisaties zich tot (democratisch tot stand gekomen) politieke opdrachten die mogelijk in strijd zijn met de grondwet, met grondrechten of voorbij lijken te gaan aan het maatschappelijk belang (ook voor generaties na ons)?
We nodigden denkers, schrijvers, politiek- filosofen en bestuurders uit om een essay te schrijver rond de vraag “Wat is een goede overheid?”. In deze essays staat “de goede overheid” centraal. Wat betekent dit beeld van de “goede overheid” voor de rol van de ambtenaar, voor de ambtelijke dienst en dan vooral voor de politiek- ambtelijke verhoudingen?
Onder begeleiding van Marcia Luyten gaan we in gesprek met Faith Bruyning (kamerlid voor NSC), Jozef Waanders (strategisch adviseur ministerie van Buitenlandse Zaken), Afshin Eilan (Hoogleraar Encyclopedie van de Rechtswetenschap, filosoof en dichter) en Boudewijn Steur (directeur Kennis, Internationaal, Europa en Macro-economie ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) over hun visie op een goede overheid.
Vrijplaats voor moedigen
Praktijkdag | vrijplaats voor de moedigen
Na twee jaar werken in de praktijken bij collega’s zien we steeds duidelijker dat alles in wezen draait om het verlangen bij collega’s om het goede te doen, voor de samenleving, voor het algemeen belang, en vooral om een betere wereld te maken.
De collega’s werken in praktijken met allerlei krachten die zowel versterken als verlammen, zowel inspireren als demotiveren, includeren en buitensluiten. Er zijn allerlei krachten aan het werk waar je als professional een reactie op geeft, een respons. En wat is dan een goede respons?
Marjorieke Glaudemans en Jessica Vuijk werken aan een praktijkdag voor ambtenaren die ruimte maakt om te onderzoeken wat ambtenaren te doen staan. We maken ademruimte in de bestaande orde. Een reflectieruimte en vrijplaats voor de moedigen. Deze workshop is een onderzoek naar wat een goede respons van de overheid zou kunnen zijn.
Initiatief en ontwikkeling, Jessica Vuijk adviseur Dialoog & Ethiek en Marjorieke Glaudemans, begeleidingskundige en conceptueel kunstenaar.
Cliëntenraad
Hoe is het om in jouw schoenen te staan? Daar draait het om in de dialoogsessie. We gaan met elkaar in gesprek vanuit het leven van de ander. Het leven waar de beleid wordt gemaakt of beleid wordt ondervonden. In deze sessie kunnen ambtenaren en mensen die in armoede leven of hebben geleefd met elkaar in gesprek met de bedoeling de nieuwsgierigheid aan te wakkeren. Wat kunnen we van elkaar leren en hoe kunnen we samen zorgen dat dit normaal wordt?
The Fringe
Een filosofisch café is een gesprek waar mensen samenkomen om een filosofische vraag te onderzoeken. Iedereen moet kunnen deelnemen; je hebt geen voorkennis nodig en last minute deelnemers zijn ook welkom. Het uitgangspunt is dat iedereen wijsheid in zich heeft, maar dat die vaak nog geboren moet worden.
Het thema dat centraal staat bij het filocafé Wijs naar de Wet is de vraag ‘Wat is een goede ambtelijke dienst?’. En misschien zijn er vragen die over het thema gaan, maar dan net een beetje anders. Zoals: Wanneer moet je doen wat de minister vraagt? Of: Kun je de waarheid zeggen? Ben je verantwoordelijk voor een goede ambtelijke dienst?
Het filocafé biedt ruimte om vragen te onderzoeken. Vragen die niet zo makkelijk zijn, misschien zelfs een beetje raar. Voorwaarde is wel dat je een moment had waar die vraag relevant was, een concrete ervaring.
Het filocafé werd in 1992 geïntroduceerd op de Place de la Bastille in Parijs. De stichter en moderator was filosoof Marc Sautet (1947-1998). Hij leidde elke zondag om 11 uur filosofische bijeenkomsten in Café de Phares en maakte filosofie daarmee voor iedereen toegankelijk. Voorkennis was niet nodig. ‘Want, denken is gratis’ zo redeneerde Sautet. De filocafé’s verliepen steeds hetzelfde. Aanwezigen brachten een vraag of een stelling in en dan werd dan op democratische wijze gestemd welke vraag of stelling onderzocht werd.
Begin 2023 is de gewijzigde tekst van de ambtseed voor rijksambtenaren vastgesteld. Dit was een wens van de Tweede Kamer. Ook ambtenaren zelf ervaren de huidige eed als verouderd en moeilijk te begrijpen. Om die laatste reden is de nieuwe eed ook toegankelijker opgeschreven.
In de nieuwe tekst staat expliciet dat ambtenaren werken in het algemeen belang voor de samenleving. Ook kregen open(baar)heid en transparantie een plek. Hoe ziet dit eruit in de praktijk? In de eed-kamer kun je met elkaar in gesprek over de nieuwe ambtseed. En je kunt je eed vernieuwen. Waar ga jij je voor inzetten als ambtenaar?
Nieuw in Nederland is dat vandaag ook niet-ambtenaren een eed mogen afleggen. Hoe wil jij je als burger aan de samenleving verbinden?
In 2023 verschenen de eerste twee afleveringen van de serie Hallo Hannah. Ambtenaren vertellen daarin over de inhoud van het werk, momenten waarop ze aarzelden over hun eigen goede handelen, en het bewaken van de eigen grenzen. Deze verhalen worden geplaatst in de context van het denken van Hannah Arendt. In de nieuwe aflevering gaat het over openbaarheid en transparantie. Hoe kan het dat veel ambtenaren aarzelden of ze hier in alle openheid over konden praten?
Productie en creatieve invulling zijn van Firma MES, gespecialiseerd in documentair theater over maatschappelijke onderwerpen, zoals De Affaire podcast Oksigen en theaterproducties als De Gijzeling en Rishi. In hun voorstellingen belichten ze meerdere perspectieven op een verhaal. Een oordeel laten ze vervolgens aan de kijker of luisteraar. Het maken van de podcastserie Hallo Hannah inspireerde Firma MES tot het maken van de voorstelling De Vierde Macht, die in september 2023 in première ging.
Stel je voor dat je in elk overheidskantoor rechtsaf kan om iets te halen. Een nieuw paspoort bijvoorbeeld. En dat je linksaf kan om iets te brengen. Zoals een idee voor een bestemming van een leegstaand gebouw. Wat vraagt dat van een goede ambtelijke dienst? En van een goede ambtenaar? Welke regels zouden daarbij kunnen helpen? Een hosselpotje misschien voor alle ambtenaren, of elke ambtenaar is aanspreekpunt voor één maatschappelijk initiatief, of maximaal 6 uur vergaderen per week… er is nog veel meer mogelijk. Welke regel wil jij adopteren?
Meer weten over het werk van Floor en Teun? Kijk eens op www.stadmakersonline.nl of lees hun boek Een wereld van gemeenschappen
Weet jij wat er allemaal gebeurt binnen de rijksambtenarij? Weet je dat een rijksambtenaar zorgt voor de biodiversiteit op de heide waar jij in het weekend wandelt? Of dat het een rijksambtenaar is die bezig is met de veiligheid van onze vaarwegen? Het Hannah Arendt Podium wilde het werk van rijksambtenaren eren door de verscheidenheid in beeld te brengen. Het resultaat is een serie foto’s en teksten van rijksambtenaren zelf, waarmee een inkijkje wordt gegeven in de dingen die je normaal gesproken niet ziet.
Voortschrijvend inzicht
Als Dialoog & Ethiek gebruiken we steeds vaker het begrip ‘praktijken bouwen’. We merken dat dit helpt voor het beeld van een goede overheid dat we voor ons zien. Jouw visie, verhalen en beelden zijn onmisbaar om te begrijpen wat een goede rijksdienst is of kan worden. En hoe daar je daar komt.
Tijdens deze deelsessie werken we samen aan het vinden, beluisteren, verfijnen en verhelderen van visies, beelden en verhalen over het bouwen van nieuwe praktijken van uitvoeringsorganisaties, ministeries, inspecties en andere ambtelijke diensten. We onderzoeken welke gezamenlijke taal en verhalen aan het ontstaan zijn. Als inspiratie gebruiken we kunst, filosofie, bestuurskunde en/of andere relevante kennisbronnen. Dit deelprogramma wordt speciaal ontworpen voor praktijkbouwers die gezamenlijk hun visie, beelden en verhalen over een goede overheid willen verfijnen en laten groeien. Om nog meer te betekenen in het werk, en de ontwikkeling die je dient een zet vooruit te geven.
Deze sessie duurt van 11:15 tot 15:00 uur.