De tabaksindustrie, de meestribbelaar, of de nieuwe Tesla?

Keynote speech van Gerrit Hiemstra

De komst van NOS-weerman Gerrit Hiemstra naar het Duurzame Luchtvaart Evenement bleef niet onopgemerkt. ‘Rel om optreden Gerrit Hiemstra bij overleg luchtvaartsector’ kopte de Telegraaf onlangs. Vanwege het agenderen van Hiemstra zou de branche zich niet serieus genomen voelen door Asscher, zo legde de krant uit.

Hiemstra gaat bij de opening van zijn keynote in op het relletje. Om snel daarna in te zoomen op het waarom van werken aan duurzame luchtvaart: het is ontzettend hard nodig. Als we in dit tempo doorgaan is rond 2033 de gemiddelde temperatuur op aarde gestegen met 1,5 graad en in 2059 met 2 twee graden. Die temperatuurstijging hangt nauw samen met de door de mens veroorzaakte uitstoot van broeikasgassen, zo stellen de wetenschappers achter de alarmerende IPCC-rapporten keer op keer vast. 

Klimaatverandering heeft grote gevolgen, zegt Hiemstra. “We krijgen een andere samenleving met meer en sterkere weersextremen. Het leidt tot grote economische verschuivingen. Ook de luchtvaart gaat veranderen, we kunnen ons alleen nu nog niet voorstellen hoe. En u en ik veranderen ook.”

Stoppen met tanken
Als individu kun je veel doen: minder energie gebruiken, veganistisch eten, stoppen met tanken, biobased bouwen en minder spullen kopen. “Maar de vraag is of we mensen persoonlijk moeten aanspreken.” Hij verwijst naar een opiniestuk van psychotherapeut Marte Kaan dat onlangs in NRC verscheen. “Pas als politici en bedrijven in actie komen, krijgt gedragsverandering zin”, stond er. 

Hiemstra kan zich daar wel in vinden en richt zich weer op de luchtvaart. Hoe die kan veranderen? Minder vliegen, alternatieve brandstoffen en elektrisch vliegen kunnen een grote bijdrage leveren. “Maar denk ook aan railvervoer, zou KLM daar niet in kunnen gaan investeren?” Hiemstra noemt ook CCS, waarbij een deel van de emissie weer terug de grond in gaat. 

“Maar het belangrijkste is dat jullie niet alleen maar praten, maar ook echt iets doen. Maak resultaten expliciet. De vraag is ook wie jullie als luchtvaartsector willen zijn. De tabaksindustrie, die met smoesjes al decennialang door blijft gaan? Willen jullie de afwachter zijn, een meestribbelaar die schoorvoetend dingen verandert? Of willen jullie de nieuwe Tesla zijn?”

Ook voor Hiemstra was de dag, zo blijkt achteraf, inspirerend en geslaagd. Op X (voormalig Twitter) laat hij na afloop weten dat hij de dag heeft afgesloten met een half uurtje elektrisch vliegen. Een mooie kans voor een kijkje in de toekomst, stelt hij enthousiast: “De toekomst ontvouwt zich voor je ogen!”